Symposium

Tuesday 11 January 2011

Geachte genodigde ,
Het carnavalsfeest, of misschien beter de ‘vastelavont’, kent in de Provincie Noord-Brabant zeker voor wat de steden ’s-Hertogenbosch, Breda en Bergen op Zoom aangaat, een lange geschiedenis. Met name in de 19e en vooral de tweede helft van de 20e eeuw heeft de
verbreiding een hoge vlucht genomen. Noord-Brabant kent welhaast geen gemeente waar niet één of meerdere vastenavond/carnavalsorganisaties ieder jaar weer zorgen voor een pakket aan evenementen met de bijbehorende hoogwaardigheidsbekleders die tijdelijk de macht overnemen.
De impact die dit feest heeft op nagenoeg alle facetten van de lokale gemeenschappen is nauwelijks te overschatten. De gemeenschapszin wordt gevoed door intensieve voorbereidingen van tallozen, al dan niet in verenigingsverband. Praalwagens, liedjes, muziek, dans, toneel, kostumering en natuurlijk goede eet- en drinkpartijen horen tot dit typische ritueel dat zich telkenjare herhaalt. Met ongebreidelde inventiviteit en creativiteit wordt de samenleving middels parodie en persiflage een spiegel voorgehouden. Goedaardige maar niet mis te verstane scherts volgt op kritische wijze de dagelijkse gang van zaken. Waar kun je immers beter elkaar onverbloemd de waarheid vertellen dan in een open democratische samenleving. De laureaat van dit Erasmusfestival, de Duitse filosoof en socioloog, Jürgen Habermas,
heeft zich daar steeds sterk voor gemaakt.
‘Vastenavond / Carnaval, sociaal kapitaal van Brabant’
Onder deze titel organiseert de Brabantse Carnavals Federatie, in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant en het Erasmusfestival op zaterdag 9 november in het Brabantse Provinciehuis een symposium waar sprekers en performers aspecten hiervan voor het voetlicht zullen brengen. Wij verwijzen u voor het programma naar de bijlage.
Wij nodigen u hierbij graag uit om bij dit symposium aanwezig te zijn door zich op te geven via de website van de Brabantse Carnavals Federatie (www.brabantsecarnavalsfederatie.nl). Daar vindt u een digitaal formulier. Deelname is kosteloos. Gelieve uw komst vóór 5 oktober kenbaar te maken. Daarna wordt de inschrijving opengesteld voor publiek.

Prof.dr.Wim van de Donk
Commissaris van de Koning in Noord-Brabant

Drs. Ans Buys
Voorzitter Stichting Erasmus Festival Brabant

Rob van de Laar
Voorzitter Brabantse Carnavals Federatie



Programma:
09.33 - 09.55 Ontvangst, inschrijving van de deelnemers.
Koffie en Thee

09:55 - 10:11 Introductie - Prof. dr. Wim van de Donk
Commissaris van de Koning in de Provincie Noord-Brabant
Beschermheer van de Brabantse Carnavals Federatie

10:11 - 10:33 Brabants carnaval in cultuur-historisch perspectief
Rob van de Laar
Van beroep als archivaris werkzaam en als Bosschenaar
‘gepakt’ door het carnavalsvirus houdt hij zich zo’n veertig
jaar bezig met de historie van het carnaval en heeft daar- over diverse malen gepubliceerd. Hij is oprichter/conservator
Nationaal Carnavalsmuseum ‘Oeteldonks Gemintemuzejum’
en voorzitter van de Brabantse Carnavals Federatie

10:33 - 10:55 De middeleeuwse vastenavondviering (werktitel)
Prof. dr.Herman Pleij
Emeritus hoogleraar Historische Nederlandse letterkunde.
In 1979 promoveerde hij met het proefschrift Het Gilde van
de Blauwe Schuit. Literatuur, volksfeest en burgermoraal in
de late middeleeuwen. over onder andere oude carnavals- teksten. In 1980 werd hij hoogleraar aan de Universiteit van
Amsterdam. 29 februari 2008 ging hij met emeritaat.

10:55 - 11:11 Carnavalsdagen (werktitel) - Paul van der Stap
Fotograaf Paul van der Stap maakte tussen 1995 en 2008
een omvangrijke fotodocumentaire over carnaval in
West-Brabant en Vlaanderen. Er verscheen een tentoon-
stelling in diverse musea en daarnaast het boek ‘Carnavals-
dagen’ welke hij samen met antropologe Elisa Veini
publiceerde.

11.11 - 11:33 Pauze met koffie en thee

11:33 - 11:55 Sociale duurzaamheid in Brabant
prof.dr.ir. Hans Mommaas
Hoogleraar vrijetijdwetenschappen aan de Universiteit van
Tilburg (UvT) en Directeur TELOS. TELOS doet onderzoek naar
sociale duurzaamheid in Brabant middels de
Duurzaamheidsmonitor.

11:55 – 12:22 Carnaval als sociaal kapitaal
Mark van Ostaijen MSc MA
Socioloog Mark van Ostaijen is als wetenschappelijk docent
en promovendus verbonden aan de vakgroep Bestuurskunde
van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Organiseerde met de
socioloog prof. dr. Anton Zijderveld een cursusreeks over
Humor, lachen en twijfelen met daarin belangrijke aandacht
voor carnaval als sociaal kapitaal.

12:22 – 12:44 Panelgesprek/ Discussie – o.l.v. Prof. dr.Jos Swanenberg
Jos Swanenberg is hoogleraar diversiteit in taal en cultuur
aan de Universiteit Tilburg. Hij heeft diverse publicaties op
zijn naam staan op het gebied van het Brabants dialect.
Hij bekleed diverse bestuurslidmaatschappen van instel-
lingen die zich vooral bezighouden met de Brabantse
cultuur en het Brabants dialect.

12.44 – 13.00 Intermezzo - De Kleinkeinder
Dit Oeteldonkse carnavalstrio treedt sinds jaar en dag op
met parodiërende liederen: eigen verzonnen teksten op
bestaande melodieën. De teksten kunnen een algemene
pretentieloze strekking hebben maar ook kritisch gericht
zijn op maatschappelijke kwesties.

13.00 – 14.11 Lunch met aansluitend borrel met eventueel optreden
door de Komische Fanfare De Kikvorschen.
De Komische Folkloristische Fanfare “De Kikvorschen”
werd opgericht in 1927 in Herberg ‘t Pumpke in de roemruchte
en legendarische volkswijk De Pijp te ‘s-Hertogenbosch. Sinds
1930 vormt dit uniek Bosch en Brabants muziekgezelschap
tijdens het jaarlijkse Carnaval Hofkapel van de Dynastie der
Amadeiro’s, Prinsen van Oeteldonk. Met hun onovertroffen
Kikvorschen-sound, hun komische acts en de folkloristische
dansgroep genieten de Kikvorschen sinds jaar en dag grote
bekendheid door hun succesvolle optredens tijdens allerlei
evenementen zoals: beurzen, bedrijfsopeningen en presen-
taties, jubilea en personeelsfeesten, festivals, folkloristische
optochten, en andere festiviteiten in zowel binnen- als
buitenland

Symposium
‘Carnaval,het sociaal kapitaal van een democratie’
9 november 2013,Provinciehuis Noord-Brabant
In hoeverre er sociaal kapitaal aanwezig is, is een verfijnde indicator
of een ‘democratie werkt’, zoals de socioloog Robert Putnam eerder
aantoonde. Sociaal kapitaal vormt daarmee de smeerolie van een goed
functionerende democratie. In hoeverre dat in Noord-Brabant aanwezig is, wordt op deze middag bestudeerd en gethematiseerd in een voor Brabant belangrijke en
onderscheidende traditie, namelijk carnaval. Officieel PartnerOfficieel Partner

1 Sociaal kapitaal kan beschouwd worden als de set van gedeelde hulpmiddelen (sociale gezagsrelaties, formele en informele netwerken) en bronnen(verplichtingen en verwachtingen, waarden, normen en informatiekanalen) die in een gemeenschap
aanwezig zijn en die een individu ter beschikking staan om bepaalde doelen te bereiken om mede die gemeenschap vorm te geven.

2 Putnam, R. D. (1993). Making democracy work.
Princeton: New Yersey.

Organisatie:
Brabantse Carnavals Federatie in samenwerking met Provincie Noord-Brabant en Stichting Erasmus Festival Brabant
Aanbevolen door:
Erfgoed Brabant
Nederlands Instituut voor Volks-kunde en immaterieel Erfgoed
Stichting Nationaal Carnavalsmuseum ‘Oeteldonks Gemintemuzejum’
Stichting Europees Cultureel Erfgoed (ECE)
Inschrijvingen:
Via secretariaat Brabantse
Carnavals Federatie. via:
www.brabantsecarnavalsfederatie.nl